Met de nieuwe Omgevingswet krijgen gemeenten meer eigen regie op de leefomgeving. Hoe benut je de omgeving optimaal terwijl je die tegelijkertijd beschermt? Om die complexe vraag te beantwoorden in de praktijk, biedt de Omgevingswet zes kerninstrumenten. Deze vervangen huidige instrumenten zoals structuurvisies en bestemmingsplannen. Ontdek met welke instrumenten je straks gaat werken.

Pssst, wist je dat jij bij koen een opleiding tot casemanager omgevingsvergunningen onder de Omgevingswet kan volgen? 

Kerninstrumenten van de Omgevingswet voor gemeenten

1. Omgevingsvisie

De omgevingsvisie is een integrale langetermijnvisie voor de hele fysieke leefomgeving. Deze visie komt in de plaats van gebiedsdekkende structuurvisies, sommige delen van de natuurvisie, verkeers- en vervoersplannen, strategische gedeelten van nationaal en provinciale waterplannen en milieubeleidsplannen.

2. Het programma

Het programma is een flexibel beleidsdocument dat de overheid kan toepassen in verschillende fasen van de beleidscyclus. Dit instrument is een waardevolle toevoeging, omdat het een beleidsinstrument is met een uitvoeringsgerichte focus. Door middel van dit instrument kan een gemeente zorgen dat bijvoorbeeld duurzaamheidsdoelen gehaald worden.

Het artikel gaat hieronder verder.

3. Het omgevingsplan en de omgevingsverordening

Het uitgangspunt van de Omgevingswet is dat decentrale overheden al hun regels over de leefomgeving samenbrengen in één gebiedsdekkende regeling. Voor de gemeente is dit het omgevingsplan en voor de provincies is dit de omgevingsverordening.

Het omgevingsplan is als het ware de opvolger van het huidige bestemmingsplan en de beheersverordening, maar omvat meer. Hierin staan namelijk alle regels over de fysieke leefomgeving die de gemeente stelt. Denk aan:

• Bouwwerken
• Infrastructuur
• Watersystemen
• Water
• Bodem
• Lucht
• Landschappen
• Natuur
• Cultureel erfgoed en werelderfgoed

De Omgevingsverordening bevat alle provinciale regels voor de leefomgeving. Dit vervangt alle bestaande verordeningen zoals de Provinciale Ruimtelijke Verordening, de Provinciale Milieuverordening, de Waterverordeningen en de Wegenverordening.

• Bescherming van werelderfgoed en cultureel erfgoed
• Bescherming van het natuurnetwerk Nederland, inclusief Natura 2000
• Stiltegebieden
• Grondwaterbeschermingsgebieden
• Beperkingengebieden lokaal spoor

Het artikel gaat hieronder verder.

4. Algemene rijksregels

Deze regels maken inzichtelijk wat uit een oogpunt van nationaal belang wel en niet is toegestaan in de fysieke leefomgeving. Onder de Omgevingswet worden deze regels gebundeld in het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl) en het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal). Dit zorgt voor meer uniformiteit en beter hanteerbare regels. Daarnaast zijn algemene regels straks van toepassing op alle beleidssectoren van de Omgevingswet. Dit verlicht de administratieve lasten, maar hierdoor moeten overheden wel meer toezicht houden.

5. De omgevingsvergunning

De Omgevingswet introduceert geen andere of nieuwe vergunningplichtige activiteiten. Maar zorgt er wel voor dat een vergunning niet meer automatisch verleend wordt als de beslistermijn is verstreken.

6. Het projectbesluit

Onder de Omgevingswet maakt dit projectbesluit omvangrijke publieke projecten mogelijk. Dit instrument kun je zien als de opvolger van het inpassingsplan uit de Wro, het Tracébesluit uit de Tracéwet en het projectplan uit de waterwet.